وبسایت رسمی شرکت میهن فولاد
۱۴۰۳ ۰۳ ۲۲
۰ دیدگاه
1 دقیقه
نویسنده: کیمیا حسینی
ترکیب شیمیایی آلیاژ فولاد آموتیت 1.2510
خواص فیزیکی فولاد آموتیت 1.2510
مزایا و معایب فولاد آموتیت 1.2510
عملیات حرارتی فولاد آموتیت 1.2510
کاربرد فولاد آموتیت 1.2510 در صنایع مختلف
جمع بندی و نتیجه گیری
سوالات متداول 1.2510
مطلب مفیدی بود
چاپ مطلب
اشتراک گذاری مطلب
آموتیت 1.2510 را دست اندر کاران صنایع فلزی به خوبی می‌شناسند؛ یکی از آلیاژهای معروف فولاد که کاربردهای گسترده‌ای در صنایع سردکاری دارد و به سبب ویژگی‌های فیزیکی منحصر به فرد، در میان فعالان این حوزه از حسن شهرت برخوردار است. رد فولاد آموتیت 1.2510 را می‌توان در مغارها، تیغه‌های برش چوب و آهن سرد، ابزارهای سکه زنی و البته ابتدا تا انتهای این مطلب جستجو کرد. در این مقاله هر آنچه برای آشنایی با این آلیاژ خاص فولاد، ویژگی‌ها و کاربردهایش باید بدانید، برای شما گرد آوری کرده‌ایم.
فولاد آموتیت 1.2510 که در استاندارد بهلر قدیم با نام Amutite S و در استاندارد بهلر جدید با شناسه K460 شناخته می‌شود، از جمله فولادهای سردکار و سخت شونده در روغن است که پایداری حجمی بسیار بالا و شوک پذیری نسبتاً مطلوبی دارد. مقصود از فولادهای سردکار یا فولادهای ابزار کار سرد، فولادهایی است که برای تولید ابزارهای مورد نیاز صنایعی مورد استفاده قرار می‌گیرند که دمای کاری آن‌ها در حدود کمتر از 200 درجه سانتی‌گراد است و بنابراین، از فولاد مورد نظر، در صنایعی با دمای کاری بالا استفاده نمی‌شود.
فولاد آموتیت 1.2510 که در استاندارد آمریکایی ASTM با نام تجاری O1 شناخته می‌شود و شناسه صنعتی آن 100MnCrW4 است، در زمره فولادهای پر کربن دسته بندی می‌شود و به دلیل وجود عناصری مانند منگنز، تنگستن، وانادیوم و… در آلیاژ آن، ویژگی‌های فیزیکی مطلوبی را برای صنایع مختلف چوب و فلز ایجاد می‌کند. برخی از این ویژگی‌ها چقرمگی ایده‌آل، خاصیت ضد سایشی، مقاومت مطلوب در برابر تغییر ابعاد تحت شرایط حرارتی متفاوت و شوک پذیری بالا است که در ادامه پیرامون‌شان بیشتر صحبت خواهیم کرد. شناسه فولاد آموتیت در استانداردهای مختلف جهانی را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید.
| استاندارد | آموتیت |
| Bohler آلمان | K460 |
| AISI/SAE | O1 |
| DIN | 100MnCrW4 |
| EN | 95MnWCr5 |
| Mat. No. | 1.2510 |
| Ravne | OW4 |
هر آلیاژی از فلزات، بر اساس ترکیب مشخصی از مقادیر مختلف عناصر متفاوت ایجاد می‌شود و نوع و میزان هر عنصر، ویژگی‌های خاصی را به فولاد آلیاژی اضافه می‌کند. البته بسیاری از ویژگی‌ها نیز در فرآیند عملیات حرارتی و سخت کاری فلز در آن ایجاد می‌شوند؛ اما اساسی‌ترین ویژگی‌های هر آلیاژ، بستگی به عناصر موجود در آن خواهد داشت. عناصر موجود در فولاد 1.2510 شامل موارد زیر است:
| C | W | Mn | Cr |
| 0.9-1.05% | 0.5-0.7% | 1-1.2% | 0.5-0.7% |
| V | P | Si | S |
| 0.05-0,15% | 0.03% | 0.15-0.35% | 0.035% |
جدول و تصویر فوق، درصد عناصر موجود در فولاد آموتیت 1.2510 را نشان می‌دهد که بر اساس آن می‌توان دریافت بیشترین عنصر استفاده شده در این فولاد منگنز و پس از آن کربن هستند و تمامی این عناصر با این میزان مشارکت، ویژگی‌های فیزیکی را پدید می‌آورند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
فولاد سردکار 1.2510 از جمله آلیاژهایی با چقرمگی مطلوب در دماهای پایین است که مقاومت خوبی در برابر سایش از خود نشان می‌دهد و علت این عمل می‌تواند ریزدانه شدن به کمک تنگستن باشد. آموتیت 1.2510 از استحکام و سختی مطلوب در ضخامت‌های کمتر از 5 سانتی‌متر برخوردار است و با توجه به کاربرد آن در اغلب مقاومت این ابعاد به 5 سانتی‌متر نمی‌رسد. از جمله اصلی‌ترین ویژگی‌های فیزیکی این آلیاژ، می‌توان به تغییرات ابعادی اندک در هنگام سخت شوندگی اشاره کرد. دیگر خواص فیزیکی فولاد آموتیت 1.2510 را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید:
| نام فولاد | آموتیت 1.2510 |
| چگالی | 7.85 گرم بر سانتی‌متر مکعب |
| ظرفیت هدایت حرارتی | W/m.K 30-33 |
| ضریب مدول الاستیسیته | GPa214 |
| مدول الاستیک | |
| قابلیت ماشین کاری | 85-90% |
| ضریب انبساط حرارتی | 20-260 |
آلیاژ برتر وجود ندارد! هر نوع فولادی بسته به ویژگی‌های فیزیکی و خواص مکانیکی که دارد، در بخشی از صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و از این رو، هر آلیاژی را می‌توان در جای درست به صورت کاربردی مورد استفاده قرار داد و از مزایای آن بهره برد. این مزایا و خصوصیات می‌تواند روی قیمت فولاد سردکار اثر بگذارد.
حال اگر آلیاژی را در جای نادرستی استفاده کنیم، طبیعتاً ضعف‌هایی از خود نشان می‌دهد که این ضعف‌ها می‌توانند به منزله معایب ظاهری به نظر بیایند. اما دانستن نقاط قوت و ضعف هر فولادی به منظور آشنا شدن با ویژگی‌های آن، در تعیین کاربرد آن به ما کمک خواهد کرد. از این رو در جدول زیر، بخشی از مزایا و معایب فولاد آموتیت 1.2510 را برای شما فهرست می‌کنیم:
| مزایا | معایب |
| در برابر سایش مقاوم است. | در برابر خوردگی و اکسیداسیون مقاومت ایده‌آل ندارد و از این رو نیاز به محافظت دارد. |
| برای تولید ابزار کار سرد مناسب است. | برای کار در دمای بیش از 100 الی 200 درجه اصلاً مناسب نیست. |
| از چقرمگی مناسبی برخوردار است. | در ضخامت بیش از 5 سانتی‌متر، شکنندگی بالایی دارد. |
| قابلیت ماشین کاری بالایی دارد. | در برش‌کاری سرد، براده‌های ریز و پراکنده تولید می‌کند. |
| قابلیت جوشکاری مطلوبی دارد. | به عنوان تیغه برش چوب و فلزات، نیاز به تیز کردن و پرداخت دوره‌ای خواهد داشت. |
بسیاری از ویژگی‌های فیزیکی یک آلیاژ به عملیات حرارتی و فرآیند سخت کاری آن بستگی دارد. بازذوب یک فلز و فرآیندهای فیزیکی که بر روی آن انجام می‌گیرد، می‌تواند بر روی میزان استحکام، برخی مقاومت‌های فیزیکی و دیگر ویژگی‌های آن اثر گذار باشد. آموتیت 1.2510 از جمله فلزات سخت شونده در روغن است. به این معنا که برای سخت کاری کردن این فولاد ابتدا دمای آن را تا 750 درجه سانتی‌گراد بالا می‌برند و سپس فرآیند کوئنچ آن در استخر روغن انجام می‌گیرد تا با سرعتی در حدود 20-30 درجه در ساعت، دمای آن کاهش یابد. در این پروسه سختی نهایی 230 برینل به دست خواهد آمد. میزان تمپر کردن فولاد، با میزان سختی آن ارتباط مستقیم دارد. در جدول زیر، مقدار دمای تمپر شده آموتیت 1.2510 و سختی متناظر با آن دما ذکر گردیده است:
| دما (C) | سختی (HRC) |
| 100 | 64 |
| 200 | 61 |
| 300 | 56 |
| 400 | 51 |
| 500 | 44 |
| 600 | 37 |
| 650 | 34 |
از فولاد آموتیت 1.2510 در صنایع سردکاری که نیاز به مقاومت در برابر خوردگی وجود داشته باشد، به وفور استفاده می‌شود. این فولاد قابلیت تبدیل شدن به بهترین تیغه‌ها را دارد و می‌تواند در صنایع چوب و فلز به وفور استفاده شود. در ابتدا از این محصول برای تولید قوی‌ترین چاقو‌ها استفاده شد؛ اما به زودی دریافتند که می‌توان این آلیاژ را برای تیغه‌های برش صفحات فلزی نیز به کار برد. این خاصیت آموتیت باعث می‌شود که در تولید ابزارهای تراش‌کاری، پانچ و… نیز مورد استفاده قرار بگیرد. در جدول زیر، برخی از مهم‌ترین کاربردهای آموتیت 1.2510 فهرست شده‌اند:
| صنایع | کاربردها |
| صنایع چوب | برای تولید انواع تیغه‌های برش چوب، ام‌دی‌اف، دستگاه‌های سی‌ان‌سی، اره‌های ماشینی، برخی ابزارهای اندازه گیری، مغارهای منبتکاری، مته‌های سوراخ کاری و… |
| صنایع فلزی | برای تولید پرگارهای آهنی، تیغه‌های برش صفحات فلزی، مته‌های سوراخ کاری فلز، تراش‌کاری (ابزارهای پیچ تراشی)، قالب پولک‌زنی برای برش ورق‌های تا ضخامت یک سانتی‌متر، تولید سنبه، قلاویز، ماتریس، و… |
| دیگر صنایع | برای قالب سازی، ابزارهای سکه ضرب کردن، تولید واشر، ابزارهای مخصوص کشش سیم‌ها، قالب‌های پرس سرد و… |
با توجه به ویژگی‌ها و کاربردهای این فولاد، به سادگی می‌توان دریافت که این آلیاژ، از جمله فلزهای پرکاربرد در زندگی روزمره و انجام کارهای نیازمند دمای پایین است. احتمال آن که در کارگاه شما یکی از ابزارها، تیغه‌ها یا مته‌ها از جنس فولاد آموتیت 1.2510 باشد و یا در خانه شما چاقو یا قیچی آهن‌بری یا اره‌ای از جنس همین فولاد یافت شود، بالاست. با این وجود، برای بسیاری کاربردهای دیگر، این آلیاژ را نمی‌توان به عنوان یک فولاد مقاوم و کاربردی دانست و تنها در همین گستره نامبرده می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. شما می‌توانید برای خرید یا اطلاع از قیمت فولاد 1.2510 یا مشاهده قیمت فولاد آلیاژی از سایت میهن فولاد اقدام نمایید.
بخش های مرتبط:
۰نظر ارسال شده است
نظر خود را در مورد مطلب فولاد 1.2510 چیست؟ + کاربرد آن بنویسید
