فولاد 1.2606 چیست؟ بررسی فولاد SKD62

فولاد 1.2606 که آن را با نام‌های دیگری از جمله BH12 هم می‌شناسیم، از فولادهای ابزار گرمکار با کروم %5 است که در صنعت به فولاد همه‌کاره معروف است. یکی از مشخصات این فولاد تافنس ضربه‌ای بسیار خوب است. این فولاد، سخت‌شونده در عمق است و برای خنک‌شدن نیاز به قرارگرفتن در مجاورت هوا دارد. رفتار این فولاد خصوصا در دماهای بالا مانند استحکام بالا، عدم نرم‌شدن و تغییر شکل و مقاومت سایشی و فشاری، استحکام کششی بالا و بازگشت‌پذیری مناسب آن باعث شده یک فولاد محبوب برای استفاده در صنایع مختلف باشد. 

دمای پیش‌گرم این فلز 200 الی 250 درجه سانتیگراد است و یکی از مقاوم‌ترین فلزات این خانواده محسوب می‌شود. همچنین این فولاد کم‌ترین میزان تغییرات در سایز دانه را در حین عملیات حرارتی دارد. ساختار میکروسکوپی یکنواخت و هموژن، عدم وجود کاربید در مرز دانه‌ها و تافنس بالا همان‌طور که گفتیم از ویژگی‌های این فولاد هستند. در این مطلب از وبلاگ میهن فولاد قصد داریم به‌طور کامل این فولاد را بررسی کنیم 

سایر استانداردها و نام‌های BH12

نام‌ها و استانداردهای دیگر این فولاد را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:

جدول ترکیب شیمیایی فولاد 2606

عناصر تشکیل‌دهنده فولاد آلیاژی 1.2606 یا X37CRMOW51 عبارتند از:

کاربردهای فولاد 1.2606

این فولاد به‌دلیل خواص عالی و مقاومت بالا در برابر آسیب‌های مختلف به‌خصوص در دماهای بالا در صنایع مختلفی استفاده می‌شود. از این فولاد به‌دلیل مقاومت به خستگی، مقاومت در برابر شوک‌های حرارتی، سختی بالا و مقاومت سایشی بسیار خوب و استحکام بالا می‌توان با خیال راحت برای ساخت ابزار مکانیکی و مهندسی باکیفیت استفاده کرد. همچنین این فولاد می‌تواند به‌عنوان فولاد ابزار کار گرم هم به‌کار برده شود. به‌طورکلی در صنایع مختلف هرجا که نیاز به حداکثر مقاومت در برابر ترک‌های حرارتی باشد، از فولاد 1.2606 استفاده می‌کنند. برخی از کاربردهای متداول این فولاد عبارتند از:

1. پانچ‌کاری داغ
2. قالب‌های دایکست یا ریخته‌گری تحت فشار
3. انواع قالب‌های آهنگری
4. ساخت تیغه‌های برش گرم
5. ساخت کلیه‌ی ابزارآلات اکستروژن
6. ساخت ابزارآلات گرمکار که تحت تنش بسیار بالایی قرار می‌گیرند
7. انواع قالب‌های پرس‌کاری
8. ساخت قالب‌های تزریقی
9. ساخت ابزار مناسب سوراخ‌کردن
10. ساخت ابزار مخصوص مهره‌سازی
11. ساخت انواع سنباده

عملیات حرارتی فولاد 1.2606–  Heat Treatment °C

از ویژگی‌های بسیار خوب فولاد 1.2606 این است که امکان انجام عملیات حرارتی مختلف روی آن وجود دارد.  قرار گرفتن این فولاد در عملیات‌ حرارتی متفاوتی مانند آنیلینگ و تمپرکردن باعث می‌شود خواص مکانیکی این فولاد بهبود پیدا کند و گزینه بهتری برای صنایع مختلف باشد. هرچند که کیفیت این عملیات هم باید مطلوب باشد تا کیفیت فولاد مورد نظر بهبود پیدا کند. همچنین بد نیست بدانید که کیفیت عملیات حرارتی تا حدود زیادی روی قیمت فولاد گرمکار  تاثیرگذار است.

آنیل‌کردن

در عملیات آنیل‌کردن فولاد آلیاژی ابتدا فولاد 1.2606 را حرارت می‌دهند تا به دمای 820 – 840 درجه سانتیگراد برسد. پس از اینکه فولاد 17350 به دمای مورد نظر رسید، آن را رها می‌کنند تا در کوره به‌ آهستگی خنک شود. از این فرآیند برای نرم‌کردن ساختار داخلی فولاد و همچنین کاهش تنش داخلی فولاد  استفاده می‌کنند. ماکزیمم میزان سختی که در ایجاد می‌شود 220 برینل است. چیزی که در مورد آنیلینگ باید بدانید این است که از  این عملیات برای بهبود قابلیت ماشینکاری و افزایش انعطاف‌پذیری فولاد استفاده می‌شود. فولاد مورد نظر بعد از پشت سر گذاشتن عملیات آنیل‌کردن برای بسیاری از کاربردها و صنایع مناسب خواهد شد.

تنش‌زدایی

یکی دیگر از عملیات حرارتی معمول برای فولاد 1.2606 عملیات تنش‌زدایی است. این عملیات در واقع برای حذف تنش‌های ناشی از ماشینکاری انجام می‌شود. در این عملیات ابتدا فولاد مورد نظر  را تا دمای 650 درجه سانتیگراد حرارت داده و پس‌از رسیدن فولاد به دمای مورد نظر فولاد را رها می‌کنند تا به‌مدت یک‌ الی دو ساعت در همان دما بماند تا به‌آرامی در مجاورت هوا خنک شود. تنش‌زدایی علاوه‌بر حذف تنش برای کاهش اعوجاج حاصل از انجام عملیات حرارتی نیز مهم است. 

سخت‌کردن

سخت‌کردن یکی دیگر از عملیات حرارتی است که اغلب روی انواع آلیاژ انجام می‌شود. برای انجام این عملیات روی فولاد 1.2606  ابتدا این فولاد مورد نظر را تا دمای 1000 – 1050 درجه سانتیگراد حرارت می‌دهند. معمولا دمای فولاد را در این عملیات در دو مرحله افزایش می‌دهند. سپس این فولاد را در روغن، حمام گرم یا در مجاورت هوا تا حدود 540 درجه سانتیگراد خنک می‌کنند. پس‌از اینکه در این مرحله دمای فولاد تا 540 درجه سانتیگراد رسید، سختی این فولاد به 64 – 66 راکول سی می‌رسد. 

تمپرکردن

عملیات حرارتی بعدی که روی فولاد 1.2606 انجام می‌شود، تمپرینگ است که معمولا یک عملیات دو تا سه مرحله‌ای خواهد بود. در عملیات تمپرکردن این فولاد  را حرارت می‌دهند تا به‌دمایی در حدود  520 – 700  درجه سانتیگراد برسد. هدف از انجام عملیات حرارتی تمپرکردن بر روی فولاد بهبود سختی راکول است. در اصل این عملیات به بهبود چقرمگی، کاهش شکنندگی و آسیب‌پذیری فولاد کمک می‌کند. عملیاتی که باعث می‌شود این فولاد مناسب استفاده در صنایع مختلف باشد. بعد از انجام این عملیات کیفیت و طول عمر فولاد و قطعاتی که از آن ساخته می‌شوند، بیشتر خواهد بود. 

فورج‌کردن

یکی دیگر از عملیات حرارتی معمول برای فولاد 1.2606 فورج‌کردن است. برای این فولاد از دمای آهنگری داغی در محدوده حرارتی 850 – 1100 درجه سانتیگراد استفاده می‌شود. به یاد داشته باشید که در عملیات فورج‌کاری به حرارت دادن یکنواخت فولاد نیاز دارید. طوری‌که این حرارت به تمام قسمت‌های فولاد به‌یک اندازه برسد. پس‌از رسیدن فولاد به دمای مورد نظر، باید آن را رها کنند تا به‌آرامی سرد شود. پایین آوردن حرارت فولاد با سرعت کم باعث می‌شود تا از ایجاد تنش و ترک  روی آن جلوگیری شود.

خواص فیزیکی فولاد H12

خواص فیزیکی فولاد آلیاژی 2606 شامل موارد زیر است: 

مدول الاستیسیته

مدول الاستیسیته فولاد آلیاژی 2606، 207 نیوتن بر میلی‌متر مربع N/mm² است. این خاصیت فیزیکی فولادها که به آن مدول یانگ هم گفته می‌شود، معیار مناسبی برای سنجش میزان سختی و مقاومت در برابر تغییر شکل حالت الاستیک محسوب می‌شود. در واقع مقدار بالای عدد مدول الاستیسیته به صاحبان صنایع نشان‌ می‌دهد که این فولاد سختی و استحکام قابل‌قبولی دارد. این عدد همچنین نشان‌دهنده مقاومت خوب این فولاد در برابر تغییرشکل‌های کوچک الاستیک است که ویژگی بسیار مهمی است.

 رسانایی گرمایی

عدد مشخص‌شده برای هدایت حرارتی و رسانایی گرمایی فولاد 1.2606  برابر 18.9  وات بر متر کلوین است. رسانایی گرمایی یک خاصیت فیزیکی است که توانایی فولاد را برای انتقال حرارت را نشان می‌دهد. این خاصیت به‌خصوص در کاربردهایی مانند ساخت ابزار و قطعات حرارتی اهمیت پیدا می‌کند. در واقع رسانایی گرمایی مناسب است که باعث می‌شود تا حرارت به‌طور یکنواخت در تمام قطعه توزیع شود. همین موضوع باعث عدم تمرکز حرارتی در قطعه می‌شود و از خرابی قطعات ساخته‌شده با این فولاد جلوگیری می‌کند.

چگالی 

چگالی این فولاد گرمکار هم  برابر با 7.84 گرم بر سانتی‌متر مکعب است. این عدد جرم حجمی فولاد 1.2606  را نشان می‌دهد. چگالی مناسب فولاد یک خاصیت مهم فیزیکی است که می‌تواند آن را به گزینه‌ای مناسب برای کاربردهای تبدیل کند که به استحکام بالا و وزن نسبتاً کم نیاز دارند. چیزی‌که برای بسیاری از صنایع اهمیت ویژه‌ای دارد. این خواص هم از عواملی هستند که می‌توانند روی قیمت فولاد تاثیرگذار باشند. 

مزایا و معایب فولاد آلیاژی 2606

این فولاد هم مانند هر محصول فولادی و آلیاژی دیگر دارای خصوصیات و مزایای خاصی است و همین‌طور معایبی دارد که قبل از خرید باید در مورد آن‌ها بدانید. در واقع این خصوصیات هستند که باعث می‌شوند، فولاد 1.2606 برای برخی صنایع محبوب و پرکاربرد باشد و به‌‌درد برخی از کاربردها نخورد. همچنین مزایا و معایب این فولاد هم از عوامل دیگری هستند که می‌توانند روی قیمت فولاد 1.2606 تاثیرگذار باشند. مزایا و معایب این فولاد عبارتند از:

مزایا

فولاد گرمکار مزایای مختلفی دارد مانند توانایی حفظ خواص در دماهای بالا که آن را مناسب استفاده برای صنایع مختلفی می‌کند. مزایای فولاد 1.2606 عبارتند از:

1. مقاومت بسیار خوبی در برابر انواع ترک‌های ناشی از خستگی حرارتی دارد.
2. مقاومت عالی در برابر شوک حرارتی دارد.
3. این فولاد دارای استحکام بالایی است.
4. مقاومت بالایی در برابر سایش و فشار در دمای بالا دارد.
5. در دمای بالا نرمی و تغییر شکل ندارد.

معایب

1. تولید فولاد  1.2606 نیازمند عملیات مختلف حرارتی مشخص و زمان‌بر است.
2. تولید این فولاد به‌دلیل هزینه بالا ممکن است، برای برخی از کاربردها توجیه اقتصادی نداشته باشد.

این فولاد با داشتن مزایای بسیار مهمی که در دماهای بالا دارد برای استفاده در بسیاری از صنایع مناسب و محبوب است.

سوالات متداول

1. فولاد 1.2606 چه ترکیبات شیمیایی دارد؟
   این فولاد یک فولاد آلیاژی گرمکار است که شامل عناصری مانند کربن، کروم، تنگستن، وانادیوم و مولیبدن است. این ترکیبات شیمیایی باعث مقاومت بسیار خوب در برابر سایش و استحکام مناسب در دماهای بالا می‌شوند.
2. عملیات حرارتی مناسب فولاد SKD62 کدامند؟
   عملیات حرارتی متفاوتی بر روی این فولاد انجام می‌شود تا به بهبود خواص آن منجر شود. از این عملیات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
   آنیلینگ در دمای 820 – 840 درجه سانتیگراد
   عملیات فورج‌کاری در دمای 850 – 1100 درجه سانتیگراد
   عملیات تمپرکردن در دمای 520 – 700 درجه سانتیگراد
   عملیات سخت‌کاری در دمای 1000 – 1050 درجه سانتیگراد 
3. چطور می‌توان کیفیت فولاد 1.2606 را تضمین کرد؟
   برای اطمینان از کیفیت فولاد و در کل مقاطع فولادی در هنگام خرید بهترین شیوه انتخاب فروشندگان و تامین‌کنندگان معتبر، با سابقه و خوش‌نام است که به‌صورت تخصصی در زمینه فولادهای آلیاژی کار می‌کنند. این فروشندگان مانند میهن فولاد می‌توانند به شما تضمین دهند که بهترین و باکیفیت‌ترین فولاد را با مناسب‌ترین قیمت خریداری می‌کنید.