تولید انبوه فولاد در سطح جهانی، نیاز به یک زبان مشترک برای طبقه‌بندی و شناسایی انواع مختلف فولاد را ایجاد کرده است. استانداردهای فولاد، این زبان مشترک را فراهم کرده و به تولیدکنندگان، تامین‌کنندگان و مصرف‌کنندگان کمک می‌کنند تا به‌راحتی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. اما با وجود استانداردهای بین‌المللی مانند Euronorm و ISO، برخی کشورها هنوز از استانداردهای ملی خود استفاده می‌کنند.
شناخت استانداردهای فولاد برای تمام فعالان این صنعت، ضروری است. این استانداردها اطلاعات مهمی درباره ترکیب شیمیایی، روش تولید، و خواص مکانیکی فولاد ارائه می‌دهند. در ادامه این مقاله، به بررسی یکی از استانداردهای مهم فولاد یعنی INSO می‌پردازیم. با میهن فولاد همراه باشید.
استاندارد INSO در صنعت فولاد ایران
صنعت فولاد ایران، به عنوان یکی از ارکان اصلی اقتصاد کشور، نقش مهمی در توسعه و پیشرفت صنایع مختلف دارد. تولید فولاد با کیفیت و مطابق با استانداردهای بین‌المللی، نه تنها برای مصرف داخلی ضروری است، بلکه زمینه را برای صادرات و رقابت در بازارهای جهانی فراهم می‌کند. در این راستا، استانداردهای ملی ایران (INSO) مرجع اصلی تعیین‌کننده کیفیت و مشخصات محصولات فولادی هستند.
اهمیت استاندارد INSO
استاندارد INSO با تعیین معیارهای مشخص برای تولید فولاد، فواید زیادی برای تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و اقتصاد کشور به‌همراه دارد. برخی از این فواید عبارتند از:
- حداقل الزامات کیفی برای محصولات فولادی را تعیین می‌کنند و به مصرف‌کنندگان اطمینان می‌دهند که محصولات خریداری شده دارای کیفیت مناسب و یکنواخت هستند.
- با تعیین استانداردهای مربوط به خواص مکانیکی فولاد، مانند استحکام کششی، مقاومت به ضربه و سختی، سیستم INSO به افزایش ایمنی سازه‌های فولادی و کاهش خطرات ناشی از شکست کمک می‌کند.
- استانداردسازی ابعاد و مشخصات فولاد، منجر به بهبود عملکرد در فرآیندهای تولید و ساخت، کاهش هدر رفتن مواد، و در نهایت، کاهش هزینه‌ها می‌شود.
- تولید فولاد مطابق با استاندارد INSO و استانداردهای بین‌المللی، به تسهیل صادرات محصولات فولادی و رقابت در بازارهای جهانی کمک می‌کند.
- سیستم INSO با ارائه اطلاعات کامل و شفاف درباره مشخصات فولاد، به مصرف‌کنندگان کمک می‌کنند تا انتخاب صحیح و آگاهانه‌ای داشته باشند.
استاندارد شمش فولادی (INSO 20300)
استاندارد INSO 20300 یک استاندارد ملی و بومی در تولید شمش فولادی است. این استاندارد ویژگی‌ها و روش‌های آزمون شمش و شمشال تولید شده به روش ریخته‌گری پیوسته مورد مصرف در فولادهای سازه‌ای را تعیین می‌کند.
طبقه‌بندی استاندارد INSO در صنعت فولاد
استاندارد INSO موضوعات گوناگونی را در صنعت فولاد پوشش می‌دهد و می‌توان آن‌ها را به دسته‌های زیر طبقه‌بندی کرد:
- استانداردهای مربوط به مواد اولیه: این استانداردها به مواد اولیه مورد استفاده در تولید فولاد، مانند شمش، شمشال، تختال، آهن اسفنجی، و قراضه می‌پردازند.
- استانداردهای مربوط به محصولات فولادی: این دسته شامل استانداردهایی برای محصولات فولادی مانند میلگرد، تیرآهن، نبشی، ناودانی، ورق، لوله، و پروفیل‌های مختلف است.
- استانداردهای مربوط به روش‌های آزمون: این استانداردها روش‌های آزمون مختلف برای ارزیابی خواص مکانیکی، شیمیایی، و متالوگرافی فولاد را تعیین می‌کنند.
- استانداردهای مربوط به روش‌های تولید: این استانداردها به روش‌های مختلف تولید فولاد، مانند ریخته‌گری، نورد، آهنگری، و کشش می‌پردازند.
فهرست برخی از استانداردهای INSO/ISIRI در صنعت فولاد
- INSO 1797-1: میله‌های فولادی گرم نوردیده – (قسمت 1) – این استاندارد ابعاد میلگردهای گرم نوردیده را مشخص می‌کند.
- INSO 1797-2: میله‌های فولادی گرم نوردیده – (قسمت 2) – ابعاد میله‌های مربع را تعیین می‌کند.
- INSO 1797-3: میله‌های فولادی گرم نوردیده – ابعاد میله‌های تخت (قسمت 3) – ابعاد میله‌های تخت را مشخص می‌کند.
- INSO 1797-4: میله‌های فولادی گرم نوردیده – (قسمت 4) – رواداری‌های مجاز برای ابعاد میله‌های فولادی را تعیین می‌کند.
- INSO 3132: میلگردهای فولادی گرم نوردیده برای تسلیح بتن – این استاندارد به میلگردهای مورد استفاده در بتن مسلح می‌پردازد و ویژگی‌ها و روش‌های آزمون آن‌ها را شرح می‌دهد.
- ISIRI 11609: فولادهای ساختمانی – صفحات، محصولات تخت عریض، شمش‌ها، مقاطع و پروفیل‌ها – این استاندارد به‌صورت کلی به فولادهای ساختمانی و انواع مقاطع فولادی می‌پردازد.
- INSO 16223: شمشال‌ها و میله‌های فولادی زنگ نزن برای پتک‌کاری – ویژگی‌های شمشال و میله‌های فولادی زنگ‌نزن مناسب برای پتک‌کاری را تعیین می‌کند.
- INSO 17585: ماکرواچ شمش، شمشال، تختال و محصولات آهنگری فولادی – روش آزمون ماکرواچ برای بررسی ساختار داخلی فولاد را شرح می‌دهد.
- INSO 17586: شمش‌ها، شمشال‌ها و آهنگری‌های فولادهای زنگ نزن – الزامات عمومی و روش‌های آزمون – الزامات عمومی و روش‌های آزمون برای شمش، شمشال، و آهنگری‌های فولاد زنگ‌نزن را مشخص می‌کند.
- INSO 17588: شمشه و شمشال‌های فولاد آلیاژی با کیفیت برای محصولات آهنگری صنایع هوا فضا و هواپیمایی – این استاندارد به فولادهای آلیاژی با کیفیت بالا که در صنایع هوافضا استفاده می‌شوند، می‌پردازد.
- INSO 19464: قراضه‌های آهنی موجود در پسماندهای شهری – ویژگی‌های قراضه‌های آهنی قابل بازیافت از پسماندهای شهری را تعیین می‌کند.
- INSO 19466: قراضه‌های آهنی موجود در پسماندهای شهری – روش‌های آزمون برای تعیین ویژگی‌های قراضه‌های آهنی در پسماندهای شهری را شرح می‌دهد.
- ISIRI 3815: شرایط عمومی قراضه‌های آهنی – شرایط عمومی برای انواع قراضه‌های آهنی را مشخص می‌کند.
- ISIRI 3817: قراضه‌های آهنی – انواع قراضه‌های فولادی و ویژگی‌های آن‌ها را طبقه‌بندی می‌کند.
- INSO 3277: تیرآهن گرم نوردیده بال باریک شیبدار – مشخصات و روش‌های آزمون – به تیرآهن‌های I شکل با بال باریک شیبدار می‌پردازد.
- INSO 1791: تیرآهن گرم نوردیده بال نیم پهن موازی – مشخصات و روش‌های آزمون – به تیرآهن‌های I شکل با بال نیمه‌پهن موازی می‌پردازد.
- ISIRI 13781: تیرآهن گرم نوردیده بال پهن موازی سبک – به تیرآهن‌های I شکل با بال پهن موازی سبک می‌پردازد.
- ISIRI 14484: تیرآهن‌های گرم نوردیده بال پهن موازی با وزن متوسط – به تیرآهن‌های I شکل با بال پهن موازی با وزن متوسط می‌پردازد.
- ISIRI 13779: تیرآهن‌های گرم نوردیده بال پهن موازی سنگین – به تیرآهن‌های I شکل با بال پهن موازی سنگین می‌پردازد.
- INSO 16348: تیرآهن گرم نوردیده نیمه سبک بال نیم پهن موازی – به تیرآهن‌های I شکل با بال نیمه پهن موازی نیمه سبک می‌پردازد.
استاندارد INSO نقش مهمی در بهبود کیفیت، ایمنی، و عملکرد در صنعت فولاد ایران ایفا می‌کند. رعایت این استانداردها برای تمام فعالان این صنعت، از تولیدکنندگان گرفته تا مصرف‌کنندگان، ضروری است و به توسعه و رشد این بخش مهم از اقتصاد کشور کمک می‌کند. با مراجعه به وبسایت موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران می‌توانید اطلاعات کامل‌تری درباره استانداردهای مختلف در صنعت فولاد به دست آورید. همچنین برای ارتباط با کارشناسان و دریافت مشاوره تخصصی یا استعلام قیمت به‌روز فولاد، می‌توانید با ما تماس برقرار کنید.
سوالات متداول
- استاندارد INSO چیست؟
استاندارد INSO مخفف موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران است. این موسسه مسئول تدوین، اجرا و نظارت بر استانداردهای ملی در ایران محسوب می‌شود. هدف اصلی INSO حفظ و ارتقای کیفیت کالاها و خدمات، افزایش ایمنی و تسهیل تجارت داخلی و بین‌المللی است. در صنعت فولاد، استانداردهای INSO معیارهای مهمی برای تولید، آزمون، و طبقه‌بندی محصولات فولادی هستند.
- چگونه می‌توان به استاندارد INSO دسترسی پیدا کرد؟
برای دسترسی به استانداردهای INSO، می‌توانید به وبسایت این موسسه به آدرس isiri.org مراجعه کنید. در این وبسایت، می‌توانید فهرست کامل استانداردهای ملی ایران را مشاهده کرده و نسخه الکترونیکی یا چاپی آن‌ها را خریداری کنید. همچنین، برخی از استانداردها به‌صورت رایگان در وبسایت قابل دسترسی هستند.
- آیا رعایت استاندارد INSO اجباری است؟
رعایت استاندارد INSO برای برخی از محصولات و خدمات اجباری است و برای برخی دیگر اختیاری. محصولات و خدماتی که رعایت استاندارد برای آن‌ها اجباری است، باید مراحل ارزیابی انطباق را طی کرده و گواهینامه استاندارد دریافت کنند. فهرست کالاهای مشروط به استاندارد اجباری در وبسایت سازمان ملی استاندارد قابل دسترسی است. در صنعت فولاد، بسیاری از محصولات مانند میلگرد و تیرآهن مشمول استاندارد اجباری هستند. رعایت استانداردهای اختیاری نیز به افزایش کیفیت و رقابت‌پذیری محصولات کمک می‌کند.
